Weschler Çocuklar için Zeka Ölçeği, WÇZÖ-IV 6 yaş ile 16 yaş 11 ay arasındaki çocuk ve gençlerin genel zihinsel becerileri hakkında bilgi edinmemizi sağlayan bir klinik ölçme değerlendirme aracıdır.
WÇZÖ IV Zeka Testi Öktem ve arkadaşları (2008-2012) tarafından çalışmaları yapılmış, bilimsel ve ticari telif hakları Türk Psikologlar Derneği tarafından alınan ve 2013 yılından itibaren güvenilirlilik geçerlilik çalışmaları tamamlanmış şu an için ülkemizde kullanılan en güncel çocuk ve ergen zeka ölçeğidir.
WÇZÖ-IV Testi, 10 temel ve 5 yedek olmak üzere toplam 15 alt testten oluşur. Çeşitli sebeplerle temel alt testlerin uygulanamadığı durumlarda yedek alt testler uygulanır. Yedek alt testlerin uygulanma kararını testör, çocuğun test sırasındaki çalışma performansına göre belirler. Temel ve yedek alt testlerle birlikte toplamda 10 alt test uygulanarak test tamamlanır ve test süresi ortalama 60-90 dakika arasında sürer. Özel durumlarda test süreyi uzayabilir ya da daha kısa sürede bitirilebilir. WÇZÖ-IV düzenlemesinden önce çok uzun yıllar WISC-R Zeka Testi uyguladık. İki test arasında birtakım benzerlikler bulunmakla birlikte aslında tamamen farklı testlerdir ve puanlamaları da birbirinden farklıdır.
Bir önceki sürün WISC-R Testinde sözel zeka, performans zeka ve toplam zeka puanlarını hesaplayıp görebiliyorken WÇZÖ-IV Testinde Algısal Akıl Yürütme, İşlemleme Hızı, Sözel Kavrama, Çalışma Belleği küme puanları ile toplam zeka puanını hesaplayabiliyoruz. Bu da bizlere çocuk hakkında daha fazla bilgi edinebilme imkanı sağlamaktadır.
WÇZÖ-IV Zeka Testi, çocuğun zeka düzeyinin belirlemesinin yanında, güçlü ve zayıf yönlerini de görmemizi sağlayan nitelikte bir ölçme değerlerme aracıdır. Bu sayede çocuğun kendi yaş grubu içerisindeki beceri düzeyi görülür. Çocuğun zeka alanlarında akran grubunun yüzde kaçının önünde ya da gerisinde olduğunu görebilmek çocuğun akademik alanda neler yapabileceği hakkında daha fazla bilgi edinmemizi sağlar. Test sonucunda çocuğun zayıf yönlerinin nasıl desteklenebileceği, güçlü yönlerinin ise daha ileriye taşıyabilmek adına neler yapılabileceği konusunda bize ışık tutar.
Zeka testi ve benzer psikolojik testleri tümü için geçerli olan bir diğer önemli husus ise testi kimin yapacağıdır. Çocuğunuzun zeka testini mutlaka alanında uzman bir psikoloğun, test eğitimini ve test yapabilme ehliyetini Türk Psikologlar Derneğinden aldığını ve test yapma tecrübesinin yüksek olduğundan emin olmanızı tavsiye ederim. Bu ve benzeri testlerde testörün tecrübesi çocuğun teste karşı tutumunu, işbirliğini, maksimum kapasiteyle çalışabilmesini etkiyebilmektedir. Bir diğer önemli husus ise çocuğun teste gelirken nasıl geldiğidir. Mutlaka sabah saatlerini ve karnı tok bir şekilde teste gelmesi gerekmektedir. Sabah saatlerinin önemi çocuğun uykusunu almış, dinlenmiş olması ve günün ilk saatlerinde çok fazla uyarana maruz kalmaması, ekranla temasının az olduğu zaman dilimi içerisinde olmasından kaynaklıdır. Dikkatinin daha iyi olması yönergeleri anlayıp uygulamasında ve dikkat açısından da test performansını etkileyebileceğinden önemli olduğunu düşünüyorum.
WÇZÖ-4'te değerlendirilen bilişsel yetenekler
- Sözel bilgi
- Sözel ifade
- Algısal akıl yürütme ve organizasyon
- Sosyal bilgi
- Dikkat
- Konsantrasyon
- Kısa süreli işitsel bellek
- Zihinsel işlemleme hızı
- Görsel motor - ince motor koordinasyon becerileri
WÇZÖ-IV düzenlemesinden önce çok uzun yıllar WISC-R Zeka Testi uyguladık. İki test arasında birtakım benzerlikler bulunmakla birlikte aslında tamamen farklı testlerdir ve puanlamaları da birbirinden farklıdır. Bir önceki sürün WISC-R Testinde sözel zeka, performans zeka ve toplam zeka puanlarını hesaplayıp görebiliyorken WÇZÖ-IV Testinde Algısal Akıl Yürütme, İşlemleme Hızı, Sözel Kavrama, Çalışma Belleği küme puanları ile toplam zeka puanını hesaplayabiliyoruz. Bu da bizlere çocuk hakkında daha fazla bilgi edinebilme imkanı sağlamaktadır.
